Het is juni 1991. Siya Kolisi wordt geboren in een township van Port Elizabeth. Zijn moeder is 15 jaar, zijn vader niet veel ouder. Hij blijft niet lang in beeld. Moeder kan de zorg niet aan en besluit baby Siya achter te laten bij zijn grootmoeder. Door haar wordt hij liefdevol – maar in armoede -opgevoed. Geld voor eten is er niet en Siya wordt blootgesteld aan geweld en mishandeling als zijn ouders soms wel in beeld zijn. Zijn redding? Hard werken en niet opgeven!
Het is 28 oktober 2023. In heel Zuid-Afrika heerst spanning voor de wedstrijd. De finalewedstrijd in het wereldkampioenschap rugby wordt door de Zuid-Afrikaanse ‘Springboks’ gespeeld tegen Nieuw-Zeeland. Maar al te graag hoopt het Zuid-Afrikaanse team de titel zoals vier jaar eerder weer te pakken. Want rugby is hier de belangrijkste sport. Maar niet alleen daarom is de spanning in Motherwell goed te voelen.
Sommige kinderen in de Foster Homes van Thamsanqa kijken extra uit naar hun held Siya. Want captain Siya steekt er met kop en schouders bovenuit als je het aan hen vraagt. Waarom? Omdat hij net zo is zoals zij zijn.
Siya groeit op als arm kind zonder veilige thuissituatie in een krottenwijk. Hij gaat naar school in kapotte kleding en loopt in de te grote schoenen van zijn tante. Kinderen lachen hem uit. Gelukkig is er eten en een leraar die hem ziet staan. Zijn docent merkt hoe goed zijn leerling is op het rugbyveld, waar Siya elke dag te vinden is en moedigt hem aan om te blijven oefenen.
Talent en doorzettingsvermogen
Vanaf dan gaat het rugbyballetje letterlijk rollen. Siya blijkt zo’n groot talent dat hij op twaalfjarige leeftijd wordt gescout. Hij krijgt een studiebeurs aangeboden en begint te spelen in prominente jeugd- en later volwassen selecties. Zijn teamgenoten leren de jonge Siya de Engelse taal, maar ook tafelmanieren. Als hij voor het eerst vijf paar sportsokken krijgt, is Siya blij en raakt hij geëmotioneerd tegelijkertijd. Hij heeft nooit sokken gehad. Hij had niks. Maar zijn talent en doorzettingsvermogen bieden hem een uitweg.
Het is 2023 en de inmiddels 32-jarige Siya Kolisi is niet naast zijn (rugby)schoenen gaan lopen. Samen met zijn vrouw heeft hij een stichting opgericht. Een stichting die zich inzet om Zuid-Afrikaanse levens te verbeteren door middel van sport. Want als zijn leven mooier kan, dan moet dat voor meer kinderen gelden. Siya wil teruggeven.
Belangrijke speech Louise is misschien nog wel een grotere fan van Siya, dan de kinderen. Waarom? Omdat hij bewijst hoe aandacht, structuur en een veilige omgeving een wereld van verschil maken voor kinderen in de townships. Louise: “Onze kinderen leren door zijn voorbeeld dat ze alles kunnen bereiken wat ze willen, als ze er hard voor werken. Maar vooral ook door dicht bij zichzelf te blijven: waar liggen mijn talenten en waar word ik gelukkig van? Als ze dat uitspreken en Tia en mij blijven betrekken, dan voorzie ik voor hen een mooie toekomst.”
En natuurlijk hoeft dat niet in een nationaal sportteam te zijn. Maar door Thamsanqa hebben de kinderen überhaupt de kans om weer te dromen over de toekomst. Louise verwijst ons met alle liefde naar een speech die Siya heeft gegeven, nog voor het wereldkampioenschap. “Die tekst zal ik ook vaker aan onze jongens en meisjes laten horen. Lees vooral voor jezelf”, eindigt Louise.
“When I was younger, living in the township, my mindset was survival. How do I make it through the day? Now I want to encourage people in the township to think big. Have wild dreams. What would I tell young Siya? I would say actually dream about being a doctor, dream about being Springbok captain, because it’s possible.”
“We don’t want it to end on the rugby field. When we fight, we don’t fight for ourselves, we fight for those that are coming after us. They will look at us and see our representation. Diversity is our strongest point and that’s what we should use as a country.”
“We want people to have humanity again, where we care about each other. If I’m doing well and you’re struggling, then I’m not doing well until you do well. That’s how we live in our team.”
- Siya Kolisi